Με φόντο μία φθινοπωρινή Αθήνα που ετοιμαζόταν να αποχαιρετίσει τους τελευταίους επισκέπτες της για φέτος, συναντήσαμε την διευθύνουσα σύμβουλο της Marketing Greece, Ιωάννα Δρέττα, για να μιλήσουμε για την πορεία του τουρισμού αλλά όχι μόνο για αυτόν…
Το 2022 είναι μια πολύ καλή χρονιά για τον ελληνικό τουρισμό με ρεκόρ αφίξεων, βλέπετε η άνοδος που καταγράφεται φέτος, εν μέρει λόγω και της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, να έχει συνέχεια;
Πράγματι, το 2022 είναι μια εξαιρετική χρονιά, το δείχνουν οι αριθμοί, βλέπουμε για παράδειγμα ότι το ανά επισκέπτη έσοδο είναι υψηλότερο σε σχέση με το 2019. Εδώ συμβαίνουν δυο τρία πράγματα ταυτόχρονα. Το πρώτο και αρκετά παράδοξο είναι ότι τα τελευταία σχεδόν δέκα χρόνια υπάρχει για κάθε χρονιά και μία εξαιρετική συνθήκη για τον τουρισμό που κάνει τη χρονιά ιδιαίτερη. Κάθε χρόνο σπάμε τα ρεκόρ. Για μια ακόμα μια φορά βλέπουμε μια ειδική συνθήκη εξαιρετική που έχει να κάνει με την καταναλωτική δύναμη των ανθρώπων που έρχονται, κυρίως Ευρωπαίων.
Ταυτόχρονα, θα ρισκάρω να το πω, η διάθεση για το ταξίδι είναι μεγαλύτερη της καταναλωτικής δυσκολίας. Ο κόσμος το προτεραιοποιεί έναντι άλλων αναγκών, τουλάχιστον αυτό είδαμε κατά το τελευταίο δίμηνο του φθινοπώρου, όπου το κλασικό καλοκαιρινό προϊόν έχει μεν κλείσει αλλά βλέπουμε την επισκεψιμότητα αυξημένη. Αυτό μας κάνει συγκρατημένα αισιόδοξους. Πρέπει να γνωρίζουμε ότι ο τουρισμός είναι εκ φύσεως μια κυκλική δραστηριότητα – ανεβαίνει, πέφτει… η Ελλάδα σήμερα βρίσκεται σε όλες τις λίστες στις τοπ θέσεις στην επιθυμία των ανθρώπων να επισκεφθούν μια χώρα επομένως μπαίνουμε στη νέα χρονιά με αισιοδοξία. Ο τουρισμός έχει τεράστια διάχυση στην οικονομία, εδώ το εισόδημα διαχέεται, πηγαίνει σε πολλούς τομείς. Ταυτόχρονα όλες οι τάσεις που καθιερώθηκαν μετά την πανδημία ευνοούν τη χώρα μας. Η τάση για αυθεντικότητα, η σημασία του ανθρώπου στο προϊόν, γνωρίζουμε ότι το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας είναι ο άνθρωπος σε σχέση με τις ανταγωνίστριες χώρες, όχι ότι δεν πρέπει να κάνουμε πράγματα εμείς, αλλά δεν παύει να αποτελεί μία θετική διαπίστωση. Μπαίνουμε με αισιοδοξία και προοπτικές.
Στην ιαπωνική παράδοση η κουλτούρα της φιλοξενίας συμπυκνώνεται στην έννοια του omotenashi, όπου μεγάλη σημασία δίνεται στην αίσθηση που αποκομίζει ο επισκέπτης και στην κάλυψη των αναγκών του από τον οικοδεσπότη πριν καν αυτές δημιουργηθούν. Αυτή η φιλοσοφία, που ενσωματώνεται και στα αυτοκίνητα της Lexus, βλέπετε να έχει πεδίο εφαρμογής στον ελληνικό τουρισμό;
Αν και ακούγεται στερεοτυπικό υπάρχει τεράστιο πεδίο εφαρμογής και δεν θα πω πώς εμείς αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Θα χρησιμοποιήσω τα ευρήματα των ερευνών του πώς οι ξένοι που επισκέπτονται τη χώρα μας και άλλου προορισμούς αξιολογούν το προϊόν μας σε όλα τα επίπεδα.
Βλέπουμε ότι ο άνθρωπος με όποια ιδιότητα, του επαγγελματία, του ντόπιου, όταν έρχεται σε επαφή με τον τουρίστα έχει δύναμη στην επικοινωνία. Η επικοινωνία είναι απροβλημάτιστη, απλή, ζεστή και αυτό πιστώνεται στη χώρα μας. Αυτό πιστοποιείται από τις μελέτες. Δεν λέω ότι είναι απαραίτητα επαγγελματισμός αλλά την κάνουμε τη δουλειά αυτή καλύτερα.
Ένα ζήτημα που τίθεται επιτακτικά τα τελευταία χρόνια έχει να κάνει με τη βιωσιμότητα και την αειφορία, έννοιες που βλέπουμε να ενσωματώνονται στα αυτοκίνητα της Lexus. Στο πεδίο του ελληνικού τουρισμού πώς εξασφαλίζεται η βιωσιμότητα και, τελικά, υπάρχει μια οροφή στη δυναμικότητα, στη "χωρητικότητα" της Ελλάδας ως προορισμού;
Η αειφορία έχει διάφορες παραμέτρους, έχει το περιβαλλοντικό, το οικονομικό και το κοινωνικό. Ο τουρισμός έχει βάλει στο κέντρο του ενδιαφέροντός του την αειφορία με αυτόν τον ολιστικό τρόπο από το 2017 όταν ήταν παγκόσμιο έτους αειφόρου ανάπτυξης από τον WTO. Σταδιακά κάνει βήματα, σίγουρα πρέπει να επιταχύνει.
Οι συνθήκες και η πανδημία ήταν αφορμή ώστε τα θέματα βιωσιμότητας να ανεβούν σε ένταση. Μετά βεβαιότητας είναι κάτι που αποτελεί κεντρικό άξονα των πολιτικών που διαμορφώνονται. Η αειφορία είναι πρόκληση και ευκαιρία, διότι σταδιακά το κοινό απαιτεί τέτοιου είδους πρακτικές. Σταδιακά πάρα πολλές επιχειρήσεις υιοθετούν βήματα προς αυτή την κατεύθυνση.
Καταλαβαίνουμε ότι περνάτε πολλές ώρες της ημέρας στο κέντρο της Αθήνας. Πώς βιώνετε τις αλλαγές που συντελούνται σε αυτή την περιοχή της πόλης; Υπάρχουν κάποιες διαδρομές που προτιμάτε περισσότερο με το UX;
Σίγουρα οι τουρίστες σταδιακά βλέπουμε ότι αναζητούν πιο ιδιαίτερα πράγματα και όχι τα κλασικά. Ο τρόπος που ταξιδεύουν έχει μεταβληθεί και η πανδημία επιτάχυνε τη μετάβαση. Γενικά η πανδημία ήταν καταλύτης για πολλές αλλαγές. Υπήρξε μια μετάβαση προς το ουσιαστικότερο στη βιωσιμότητα, στο ταξιδεύω και μαθαίνω πράγματα, περνάω χρόνο στον προορισμούς δεν σβήνω πράγματα από μια λίστα αλλά μπαίνω σε μια διαδικασία να καταλάβω το μέρος που επισκέπτομαι. Για την Αθήνα, δεν είναι μόνο τα καινούργια μέρη αλλά και πώς βλέπεις τα παλιά με ένα διαφορετικό μάτι σε βάθος και με κατανόηση.
Μεγαλύτερη επαφή με τον ντόπιο, περισσότερες ιστορίες ντόπιων, κατανόηση της ιστορίας, της κουλτούρας. Η διαφορά στην επίσκεψη έχει να κάνει με τον τρόπο αντίληψης. Ναι υπάρχουν νέα μέρη, νέες γειτονιές, νέες ιδιωτικές πρωτοβουλίες που είναι πάρα πολύ ενδιαφέρουσες και σταδιακά δημιουργούν έναν πόλο γύρω από τον οποίο αναπτύσσεται ένα οικοσύστημα, αλλά η μεγάλη αλλαγή είναι στο πώς ταξιδεύει κανείς. Αυτό αφορά με έναν τρόπο και εμάς τους κατοίκους που γενικά δεν γνωρίζουμε την πόλη μας σε βάθος. Η Αθήνα είναι ένας προορισμός, ένας τόπος που συνέχεια υπάρχουν πράγματα που μπορείς να ανακαλύψεις σε κάθε γειτονιά θα δεις κάτι που είναι άξιο επίσκεψης. Αυτό εμείς προσπαθούμε να το τονίσουμε μέσα από την πλατφόρμα Discover Greece, την πλατφόρμα όπου κάνουμε προώθηση της χώρας σε όλο τον κόσμο. Δεν είμαστε κακοί στο να μοιραζόμαστε αλλά στο να το βάζουμε σε ένα προϊόν. Αυτή είναι νομίζω η μεγαλύτερη ευκαιρία να καταλάβουν όλοι οι εμπλεκόμενοι τη διαφορά μεταξύ πόρου και προϊόντος. Το να είναι ένα μέρος, ιστορικό, είναι ένας πόρος. Το να μπει σε οργανωμένη ξενάγηση, να «πωλείται» online αυτό είναι το προϊόν. Το ζήτημα λοιπόν είναι πώς τα επιμέρους τμήματα που συνθέτουν κάτι ανταγωνιστικό -η Ελλάδα έχει πολλές ιστορίες και πτυχές, έχει την ατμόσφαιρα που δημιουργεί μια ευεξία… έχει αυτό που λέμε το feel good index. Τώρα, αν υπάρχει μια διαδρομή που θα ξεχώριζα θα ήταν σίγουρα η παραλιακή. Η Αθηναϊκή Ριβιέρα όπως τη λέμε. Είναι μια εντυπωσιακή διαδρομή που εκτιμώ και εύχομαι θα βελτιώνεται θα είναι ολοένα και πιο φιλική.
Τι λείπει από την Αθήνα και πώς μπορεί να το αποκτήσει;
Θα πω κάτι γενικό και κάτι ειδικό. Για μένα αυτό που λείπει συνολικά είναι η αντίληψη για τον δημόσιο χώρο, πώς τον προστατεύουμε, πώς τον φροντίζουμε, πώς τον παρουσιάζουμε, πώς τον επιβαρύνουμε. Αυτό είναι ένα ευρύ θέμα που αφορά όλους μας. Στον τουρισμό, πρέπει να δούμε πώς θα συνθέσουμε τους πόρους αν και η Αθήνα είναι πιο προχωρημένη σε σχέση με άλλους προορισμούς στην Ελλάδα. ΄Έχει τους λεγόμενους experience providers που κάνουν εξειδικευμένες ξεναγήσεις. Η ποικιλία που έχουμε στην Αθήνα είναι τεράστια, αυτό είναι το μέλλον του τουρισμού, πρέπει να βάλει το προϊόν σε μεγαλύτερο βάθος. Ο τουρισμός γίνεται σταδιακά μία εξατομικευμένη ευκαιρία απλά εμείς πρέπει να κάνουμε το προϊόν. Έχουμε πάρα πολύ καλή πρώτη ύλη και προδιαγραφές που πολλοί ζηλεύουν αλλά δεν έχουμε πάντα αυτό που θα μπορούσαμε να έχουμε.
Βλέπουμε διαρκώς την τεχνολογία να εισβάλει σε τομείς της καθημερινής μας ζωής, ένα αυτοκίνητο της Lexus είναι βέβαιο ότι "κρύβει" σήμερα περισσότερη τεχνολογία από εκείνη των διαστημικών αποστολών περασμένων δεκαετιών. Τι σας προσελκύει εσάς στην τεχνολογία;
Ως μηχανικός, με ενδιαφέρει πολύ η τεχνολογία και πάντα βλέπω την υπερπροσπάθεια πίσω από ένα τεχνολογικό αποτέλεσμα. Δεν είναι το χόμπι αλλά σαφώς και ολοένα ενσωματώνω νέα τεχνολογικά επιτεύγματα στην καθημερινότητά μου και μου αρέσει πολύ.
Ας πάμε σε κάτι λίγο διαφορετικό. Πολλές φορές ρωτούν γυναίκες πώς καταφέρνουν να συνδυάζουν τις επαγγελματικές υποχρεώσεις με τις προσωπικές και τις οικογενειακές. Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί γιατί τελικά τέτοιες ερωτήσεις δεν γίνονται σε άντρες. Πώς το βλέπετε εσείς;
Στον προσωπικό χώρο μπορώ να αντιμετωπίσω τον σεξισμό αποκλείοντας ανθρώπους, αλλά στον επαγγελματικό χώρο δεν διαλέγεις απόλυτα αυτός που συναναστρέφεσαι. Σαφώς υπάρχει τεράστιος σεξισμός και σαφώς η προσπάθεια που κάνει μια γυναίκα για να πετύχει ό,τι και ένας άνδρας είναι μεγαλύτερη. Κάποιος που έχει τα ίδια χαρακτηριστικά και ικανότητες με εμένα θα πετύχει τον στόχο του πολύ πιο εύκολα, αλλά θα το πετύχω και εγώ! Μοιραία θα αλλάξουν τα πράγματα, έχουμε μια διαφορά φάσης, αλλά αισιοδοξώ!
